Python if – klucz do podejmowania decyzji w kodzie!

Python to język programowania, który zdobył serca milionów programistów na całym świecie. Jego prostota i czytelność sprawiają, że nawet początkujący mogą szybko tworzyć działające programy. Jednym z najważniejszych elementów w Pythonie, który pozwala na sterowanie przepływem programu, jest instrukcja warunkowa if. Dzięki niej Twój kod może podejmować decyzje, reagować na zmieniające się warunki i dostosowywać swoje działanie do sytuacji. W tym artykule poznasz tajniki instrukcji python if oraz zobaczysz praktyczne python if przykłady, które pomogą Ci lepiej zrozumieć jej działanie.

Podstawy instrukcji if w Pythonie

Instrukcja if w Pythonie działa na zasadzie sprawdzania, czy dany warunek jest prawdziwy. Jeśli tak, kod wewnątrz bloku if zostaje wykonany.

x = 10

if x > 5:
    print("x jest większe od 5")

W powyższym przykładzie sprawdzamy, czy zmienna x jest większa od 5. Jeśli tak, wyświetli się komunikat "x jest większe od 5".

Instrukcja if…else

Co jednak, jeśli warunek nie jest spełniony? Możemy wtedy użyć instrukcji else, która pozwala na wykonanie alternatywnego kodu.

x = 3

if x > 5:
    print("x jest większe od 5")
else:
    print("x NIE jest większe od 5")

Teraz jeśli x wynosi 3, program wypisze: "x NIE jest większe od 5".

Python if…elif…else

Czasami mamy do czynienia z kilkoma warunkami do sprawdzenia. W takich przypadkach używamy elif (else if).

x = 7

if x > 10:
    print("x jest większe od 10")
elif x > 5:
    print("x jest większe od 5, ale mniejsze niż 10")
else:
    print("x jest mniejsze lub równe 5")

Jeśli x wynosi 7, program wyświetli: "x jest większe od 5, ale mniejsze niż 10", ponieważ pierwsza instrukcja if nie jest spełniona, ale warunek elif już tak.

Warunki logiczne w instrukcji if

Instrukcje warunkowe mogą sprawdzać nie tylko pojedyncze wartości, ale także bardziej złożone warunki przy użyciu operatorów logicznych.

• and – oba warunki muszą być prawdziwe
• or – przynajmniej jeden warunek musi być prawdziwy
• not – negacja warunku

x = 10
y = 5

if x > 5 and y > 2:
    print("Oba warunki są spełnione!")

if x > 15 or y > 2:
    print("Przynajmniej jeden warunek jest spełniony!")

if not x == 5:
    print("x nie jest równe 5")

Takie kombinacje pozwalają na tworzenie bardziej elastycznych i inteligentnych warunków.

Instrukcja if w jednej linii

Python pozwala na zapisanie instrukcji if w skróconej formie w jednej linii, co bywa przydatne w krótkich warunkach.

x = 10
print("x jest większe od 5") if x > 5 else print("x nie jest większe od 5")

To przydatny zapis w sytuacjach, gdy chcesz szybko przypisać wartość w zależności od warunku:

wynik = "duża liczba" if x > 100 else "mała liczba"

Instrukcja if z wartościami prawdziwymi i fałszywymi

W Pythonie każda wartość może być traktowana jako prawda lub fałsz. Oto zasady:

• 0, pusty ciąg (""), pusty zbiór ([], {}) są fałszywe.
• Każda inna wartość jest prawdziwa.

if []:
    print("To się nie wykona")
    
if "tekst":
    print("To się wykona, bo ciąg nie jest pusty")

Wykorzystanie if w pętlach

Instrukcja if często pojawia się wewnątrz pętli, pozwalając na filtrowanie danych.

liczby = [1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10]

for liczba in liczby:
    if liczba % 2 == 0:
        print(f"{liczba} jest parzysta")

Ten kod przechodzi przez listę liczb i wyświetla tylko liczby parzyste.

Praktyczne zastosowania instrukcji if

Instrukcja if jest niezwykle wszechstronna i wykorzystywana w różnych aspektach programowania:

• Walidacja danych – sprawdzanie, czy użytkownik podał poprawne dane.
• Logika aplikacji – sterowanie, co ma się wydarzyć w danym momencie.
• Filtrowanie informacji – przetwarzanie danych na podstawie warunków.
• Obsługa błędów – sprawdzanie, czy nie wystąpiły nieoczekiwane sytuacje.

Podsumowanie

Instrukcja if w Pythonie to kluczowy element, który pozwala na podejmowanie decyzji w kodzie. Dzięki niej program może reagować na różne warunki i dostosowywać swoje działanie do sytuacji. Poznaliśmy dziś podstawy python if, dowiedzieliśmy się, jak działa if…else oraz elif, a także zobaczyliśmy praktyczne python if przykłady. Teraz czas na eksperymentowanie – spróbuj stworzyć własne warunki i zobacz, jak Python na nie reaguje!